Artikel 74

 

Kerkenordening1905/1933

Artikel LXXIII

De heimelijke zonden, waarvan de zondaar door één, en in ‘t bijzonder, of voor twee of drie getuigen vermaand zijnde, berouw heeft, zullen voor de kerkenraad niet gebracht worden.

Artikel LXXXIV

Zoo iemand, van eene heimelijke zonde door twee of drie personen in liefde vermaand zijnde, geen gehoor geeft, of anderszins eene openbare zonde bedreven heeft, zal zulks den kerkeraad aangegeven worden.

 

Deputatenrapport 1974

Artikel 73  Aangifte bij de kerkeraad
1. De heimelijke zonden zullen, indien de zondaar na persoonlijke broederlijke vermaning of na vermaning van twee of drie getuigen gezamenlijk daarover berouw heeft, niet voor de kerkeraad gebracht worden.
2. Wanneer iemand, die over een heimelijke zonde door twee of drie personen in kiefde vermand is, daaraan geen gehoor geeft, of wanneer iemand een openbare zonde bedreven heeft, zal dit de kerkeraad aangegeven worden.
Toelichting:
1. Dit artikel is een samenvoeging van art. 73(oud) en art.74 (oud).
2. De oude formulering “ voor twee of drie getuigen vermaand zijnde” in art. 73 (oud) is in vergelijking met de woorden “ door twee of drie personen in liefde vermaand zijnde” in art. 74 (oud) niet geheel doorzichtig. Het woord “ getuigen” is gehandhaafd zonder in te gaan op de vraag hoe dit woord in Matth. 28, 16 is bedoeld.

 

Commissierapport 1975

Wijselijk hebben deputaten hun toelichting besloten met de opmerking: “ Het woord “ getuigen” is gehandhaafd, zonder in te gaan op de vraag, hoe dit woord in Matth. 18, 16 is bedoeld”.
Deze wijsheid verhindert echter niet, dat KR Zwolle het artikel onjuist geformuleerd acht, omdat de getuigen geen vermaners zijn, maar getuigen vàn de vermaning. Terwijl KRA deze personen juist wèl als vermaners ziet, maar niet direct als getuigen. “ Deze personen worden tocht eerst “ getuigen” ten overstaan van de kerkeraad…,als ze gaan “ verklaren””. (Mt. 18:16 zegt: neem nog een of twee met u mede, opdat op de verklaring van twee getuigen of van drie elke zaak vaststa) KRA wil daarom in lid 1 aldus wijzigen: “ of na vermaning samen met een of twee personen…daarover berouw heeft…”; en in lid 2 formuleren: “Wanneer iemand, die over een heimelijke zonde aldus in liefde is vermaand, daaraan volgens de verklaring van twee of drie getuigen geen gehoor geeft…”.
KR Zwolle krijgt steun vanuit de vraag van KRHW, of depp. niet nader moeten motiveren waarom er staat “ door twee of drie” i.p.v. “ voor twee of drie”. De toelichting van depp. is voor uw comm. wel voldoende op dit punt.
Uw comm. is van oordeel dat de bovengenoemde reacties elkaar in feite niet tegenspreken. De “ en of twee”, die meegenomen worden, zullen straks tegenover de kerkeraad een getuigenis (kunnen) afleggen door hun verklaring aldaar (KRA); daartoe zijn ze echter reeds tijdens de vermaning oor- en ooggetuigen (KR Zwolle); en omdat het broeders zijn, kunnen en zullen zij meespreken, zodat ook “ door” hen vermaand wordt. Vgl. Mt. 18:17, “ indien hij naar hen niet luistert”.
De door depp. voorgestelde tekst kan daarom blijven, zoals ze is. De voorslag van KRA heeft vóór zich, dat ze in lid 1 nauwer bij Mt. 18 aansluit, maar ze is onmogelijk vanwege lid 2: als de verklaring van de getuigen eenmaal aangehoord is, hoeft de zaak niet meer bij de kerkeraad te worden aangegeven.
Uw comm. stelt voor, aan dit artikel toe te voegen: “ volgens Matth. 18:17”.

Artikel 73.
1. De heimelijke zonden zullen, indien de zondaar na persoonlijke broederlijke vermaning of na vermaning van twee of drie getuigen gezamenlijk daarover berouw heeft, niet voor de kerkeraad gebracht worden.
2. Wanneer iemand, die over een heimelijke zonde door twee of drie personen in liefde vermaand is, daaraan geen gehoor geeft, of wanneer iemand een openbare zonde bedreven heeft, zal dit de kerkeraad aangegeven worden, volgens Matth. 18:17.

 

Synodebehandeling 1975

De synode stelt dit artikel direct na eerste lezing vast. Zij gaat uit van de tekst van de commissie.
73.  1. De heimelijke zonden zullen, indien de zondaar na persoonlijke broederlijke vermaning of na vermaning van twee of drie getuigen gezamenlijk daarover berouw heeft, niet voor de kerkeraad gebracht worden.
2. Wanneer iemand, die over een heimelijke zonde door twee of drie personen in liefde is vermaand, daaraan geen gehoor geeft, of wanneer iemand een openbare zonde bedreven heeft, zal dit de kerkeraad worden aangegeven vgl. Matth. 18:17.

 

Deputatenrapport 1976

Dit rapport behandelt het betreffende artikel niet.

 

Deputatenrapport 1977

73.  Artikel 73 (acta)

R.  Reactie over de vermaning onder getuigen.
In de vigerende K.O. staat in diverse uitgaven: voor twee of drie getuigen; in art. 74 (dat nu als tweede lid met het oude art. 73 verbonden is): door twee of drie personen. En kerkeraad schrijft: er is bezwaar tegen de verandering van het woord voor in door als de zaak waar het om gaat niet doorzichtig is. Er is meer moeite met het verstaan van “ door getuigen” dan bij “ voor getuigen vermaand”.
Bij getuigen staat toch vast wat hun functie is, n.l. dat op hun woord (mond) de zaak vast staat, en niet dat zij zullen oordelen, vgl. Mt. 7:1. Als er “ door” komt te staan, worden zij tot oordelen geroepen,
Dit kan toch niet in de K.O. worden opgenomen zonder in te gaan op de vraag hoe dit woord in Matth. 18:16 is bedoeld.
M. Depp, wijzen erop dat de uitdrukking” door twee of drie” geen nieuwigheid is, maar altijd al in de K.O. stond in art. 74.
De terminologie in het eerste lid (oud art. 73) is daarbij aangepast.
De verwijzing naar Matth. 7:1 is hier niet op zijn plaats. Wanneer tegen de broeders die als getuigen meekomen, gezegd moet worden: oordeelt niet, opdat gij niet geoordeeld wordt, dan is hetzelfde te zeggen tegen de broeder die onder vier ogen vermaant. Inderdaad hebben allen met dit woord rekening te houden, maar het dient niet om een rechtmatige beoordeling van zonde en schuld te verbieden.
Het getuigenis van twee of drie ten overstaan van de kerkeraad kan niet van zuiver formele aard zijn: we kunnen getuigen dat deze broeder vermaand is. Daarvoor is een oordeel over de zaak nodig.
Bij Matth. 7:1-5 zegt de Korte Verklaring: “ De eerste vijf verzen verbieden het oordelen, dat wil niet zeggen ieder zedelijk oordeel, vgl. vs. 6, maar het hooghartig, liefdeloos kritiseren. Zoals uit de vss. 3-5 nog nader blijkt, is hier bedoeld een kritiek, die eigen zonde en gebrek uit het oog verliest”. Andere exegeten wijzen erop, dat het verbod in Matth. 7:1 niet in strijd kan zijn met de roeping, elkaar broederlijk te vermanen. Zeer kernachtig zegt een oude exegese, naar aanleiding van Matth. 7:6, “ een hond moet voor een hond, een zwijn voor een zwijn gehouden worden”.
Depp. menen dat in het oude art. 74 terecht het woord “ door” staat (Latijn: a duabus tribusve personis.) De functie van de getuigen zal, als dit vermaan geen gehoor vindt, straks zijn dat ze de kerkeraad overtuigend kunnen inlichten over de bedreven zonde en de gegeven vermaningen. Alleen als de vermaande broeder ontkent dat hij de zonde gedaan heeft en er is geen bewijs mogelijk, komt de zaak anders te staan. Dan is het voor het verder bewandelen van de weg naar Matth. 18 geen mogelijkheid. Maar is de zonde aanwijsbaar, dan zullen ook de meegebrachte “ één of twee” méde vermanen. Dat is niet meer dan hun broederplicht, nu ook zij van de zonde op de hoogte zijn. Depp. menen dat dit met genoegzame duidelijkheid  te lezen is in Matth. 18:17, waar onbetwistbaar staat: indien hij naar hen niet luistert.
In de taalkundig vernieuwde tekst willen depp. spreken van “ vermaning samen met één of twee getuigen”.

Voorstel:

Geheime zonden mogen niet aan de kerkeraad worden bekend gemaakt, als de zondaar na persoonlijke broederlijke vermaning of na vermaning samen met één of twee getuigen tot berouw komt. Wanneer iemand over een geheime zonde naar de regel van Matth, 18 is vermaand en daaraan geen gehoor geeft, of wanneer iemand een openbare zonde gedaan heeft, zal dat aan de kerkeraad worden meegedeeld.

 

Commissierapport 1978

Art. 74. De verschillen met Kampen 1975 springen in het oog: Kampen sprak in de eerste alinea over “…vermaning van twee of drie getuigen gezamenlijk”, depp. stellen nu voor:…vermaning samen met één of twee getuigen; uw cie. acht het betoog van depp. om aldus te formuleren, overtuigend; bedoelde getuigen zijn geen objectieve toeschouwers, maar worstelen mee om het behoud van de zondaar. In de tweede alinea luidt de redactie van Kampen: “ door twee of drie personen in liefde vermaand…”. Depp. stellen voor: “ naar de regel van Matth. 18….”.
Ook met deze levendiger formulering kan uw cie. geheel instemmen. Een kerkeraad schrijft om na de vermelding van Matth. 18 tussen te voegen” herhaalde malen in liefde is vermaand”; vergelijk art. 74 oud.
Uw cie. stelt hiertegenover het “ broederlijk” in de eerste alinea bevat reeds het hier gevraagde “ in liefde”. Bovendien plaatst het noemen van Matth. 18 de tekst van dit artikel reeds op het door deze kerkeraad gevraagde hoge niveau.

 

Synodebehandeling 1978

Dit artikel wordt conform het concept van deputaten aanvaard.

 

Kerkorde 1978

Artikel 74
Aangifte bij de kerkeraad
Geheime zonden mogen niet aan de kerkeraad worden bekendgemaakt, als de zondaar na persoonlijke, broederlijke vermaning of na vermaning met een of twee getuigen tot berouw komt.
Wanneer iemand over een geheime zonde naar de regel van Mattheüs 18 is vermaand en daaraan geen gehoor geeft, of wanneer iemand een openbare zonde gedaan heeft, zal dit aan de kerkeraad worden meegedeeld.